Anne Schepers (34) uit Aalden: “Binnen Ter Klinke en met De Vlinderprinses werken we aan dingen die ik belangrijk vind : geschiedenis, verhalen vertellen, theater en muziek. Iets bijzonders maken met mensen uit de regio voor mensen uit de regio”
Kunst en cultuur heeft bij Anne Schepers altijd al een grote rol gespeeld. De universitaire opleiding was er voor een deel ook op afgestemd. Met al die bagage was de link met stichting Ter Klinke eigenlijk snel gelegd. “Ik houd me graag bezig met cultuur, in de breedste zin van het woord: kunst, geschiedenis, taal en erfgoed. Daarnaast ben ik een echt onderwijsmens”, zegt de 34-jarige Aaldenaar, die in 2016 na tien jaar studie en werk vanuit Maastricht samen met Huub terugkeerde naar haar geboortegrond.
Deze maand is Anne 12,5 jaar werkzaam in het onderwijs. “Na mijn studie ben ik gestart als coördinator van het KidzCollege en TeenzCollege van de Universiteit van Maastricht. Ik zorgde voor verbinding met basisscholen en middelbare scholen in de regio en coördineerde programma’s en activiteiten om kinderen en jongeren kennis te laten maken met de universiteit.”
“Toen ik zwanger was van Sofie, onze oudste, wilden Huub en ik dichtbij familie wonen en verhuisden we naar Aalden. Ik kon aan de slag als docent Nederlands in het voortgezet onderwijs. Vrij snel daarna als docent Nederlands en Geschiedenis op de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (Pabo) van NHL Stenden in Emmen. Daar werk ik nu ongeveer vijf jaar, met veel plezier. De afgelopen drie jaar als teamleider.”
Historische feiten
In 2019 zag Anne de Toorn van Thunaer. Theaterspektakel op De Klencke, in het Drents. Weliswaar fictief, maar gebaseerd op historische feiten. ‘Het zou zo maar zo geweest kunnen zijn’. “Makers, spelers en vrijwilligers uit de regio. Publiek uit de regio. Muziek van Excelsior. Een prachtig stuk en vooral een bijzonder mooie avond. Het zorgde voor een gevoel van verbondenheid met elkaar en trots zijn op het wonen ‘hier’, dit stukje Drenthe.”
Geen moeilijke keuze
Een tijdje later sprak Anne met Gerrit Hegen, voorzitter van Ter Klinke, de stichting achter de Toorn van Thunaer. “Het bestuur was voornemens een nieuw theaterspektakel te maken. Deze keer over de prinses van Zweeloo, op het terrein waar de prinses is gevonden, uiteraard weer in het Drents. De stichting kon een nieuw bestuurslid goed gebruiken. Voor mij geen moeilijke keuze. Ik werd bestuurslid. Binnen Ter Klinke en met De Vlinderprinses werken we aan dingen die ik belangrijk vind en waar ik blij van word: geschiedenis, verhalen vertellen, theater, muziek. Iets bijzonders maken met mensen uit de regio voor mensen uit de regio.”
Tijdens haar studie Cultuurwetenschappen en de lerarenopleiding Nederlands heeft Anne zich met veel plezier verdiept en ontwikkeld in deze gebieden. “Wat ik heb geleerd, maar ook heb ervaren in de tien jaar die ik in Maastricht woonde: door cultuur voel je je verbonden met een regio, een gebied waar je bent opgegroeid of waar je woont.“
Portefeuille binnen de stichting
Stichting Ter Klinke organiseert culturele evenementen in de voormalige gemeente Zweeloo, Oosterhesselen en Sleen. Daarmee draagt de stichting bij aan het levend houden van lokaal erfgoed, het gebruik van de Drentse taal en het samenbrengen en verbinden van mensen. Anne zegt daarover: “Een theaterspektakel als De Vlinderprinses is daarnaast een mooie kans voor koren, toneel- en muziekverenigingen in de regio. Voor leden die mee willen doen aan het stuk. Maar daarnaast zorgt het er hopelijk voor dat niet-leden enthousiast worden door het stuk om vervolgens zelf lid te worden of een uitvoering te bezoeken. Ik draag daar graag aan bij.”
Drie kartrekkers: een supertrio
De drie kartrekkers Gerrit Hegen, Harm Dijkstra en Jan Kruimink kwalificeert Anne als een supertrio. “Het zijn de initiatiefnemers van Ter Klinke, De Toorn van Thunaer en De Vlinderprinses. Harm en Jan schrijven het stuk en de muziek en werven en begeleiden de spelers en muzikanten. Gerrit is als voorzitter het gezicht van de stichting en voor mij de verbindende factor. Dat verbinden en organiseren doet ook Marjan Baas, in haar rol als secretaris en penningmeester. Als bestuurslid denk ik graag mee in de volle breedte. Daarnaast richt ik mij specifiek op de verbinding met het regionale onderwijs en kinderopvang en kansen voor kinderen en jongeren om deel te nemen aan De Vlinderprinses of het theaterstuk mee te maken. Voor deze doelgroep zoek ik met mensen om mij heen naar mogelijkheden om geschiedenis van de prinses van Sweel te laten beleven.”
Paplepel ingegoten
Muziek en toneel kreeg Anne thuis met de paplepel ingegoten. “Ik heb inderdaad een muzikale familie. Vader, opa’s, zussen, ooms, tantes, neven en nichten maken en maakten muziek. De meesten bij BOM of Excelsior. Ik heb zelf bugel leren spelen bij BOM en speelde als tiener toneel, maar doe dat nu niet meer. Veel meer dan een muzikant of speler, ben ik luisteraar en liefhebber. Ik vind het mooi dat ik vanaf de zijlijn kan bijdragen. Ik kijk nu al uit naar de voorstellingen in september volgend jaar.”
Cultuur in de breedste zin van het woord
Anne ziet cultuur graag zo breed en gevarieerd mogelijk. Kunst, muziek, toneel, dans, ambacht en (streek)taal. Maar ook lokale geschiedenis, landschappen, tradities, feesten en gewoonten. Vanuit die gedachte is cultuur juist voor ons allemaal heel dichtbij: denk aan het openluchtspel, koningsdag, open monumentendag, Aalden Rondomme, de Aeldermeul, Folk Veur Volk Festival en Sweelpop. Cultuur is wat je ziet als je door je fotoalbum bladert. Het hangt samen met wie je bent, wat je doet, wat je mooi en belangrijk vindt.”
Ondersteun bestaande verenigingen in cultuuraanbod
Vanuit dat perspectief is haar belangrijkste tip voor cultuurbeleid in de gemeente: stuur niet op cultuuraanbod, maar volg en ondersteun de al bestaande verenigingen en initiatieven uit de samenleving. “Wat de De Toorn van Thunaer en De Vlinderprinses laten zien: wanneer creatieve mensen elkaar ontmoeten, ontstaat een creatief klimaat. Daar ontstaan energie, plezier en productie. Mensen die willen meedoen, creëren en maken, haken aan. Mensen die willen beleven, komen als publiek naar het theaterstuk. Het gezamenlijk bezig zijn met lokale historie, streektaal en creëren van een productie, zorgen voor plezier, kennismakingen en het verbonden voelen met elkaar en de regio.”
“Culturele initiatieven zijn krachtig als ze geworteld zijn in de regio”
Als tweede wens voor het cultuurbeleid wijst Anne erop om het cultuurbeleid goed af te stemmen op de kenmerken en omstandigheden in de gemeente. “In de gemeente Coevorden hebben we inderdaad te maken met een prachtige stad met rijke historie, een museum en een theater. En daarnaast met een minstens zo prachtig buitengebied, met ook een rijke historie, verenigingsleven en mooie landschappen en gebouwen. Culturele initiatieven zijn krachtig als ze geworteld zijn in de regio.“
Betaalbaar en dicht bij huis
Ten derde verwacht ze van het cultuurbeleid dat de gemeente kunst en cultuur toegankelijker maakt. “Dus betaalbaar en dicht bij huis. Initiatieven van scholen zijn daarvoor interessant. Met deze initiatieven bereiken we immers alle kinderen en indirect hun ouders en grootouders. Ook initiatieven van verenigingen en andere culturele organisaties die inzetten op cultuurparticipatie of cultuurbeleving zijn de moeite waard om te ondersteunen.”
Fijn en goed leefklimaat
Een goed kunst- en cultuurbeleid noemt Anne Schepers van cruciaal belang en levert de gemeente veel op. “Een stevig cultuurbeleid kan bijdragen aan een fijn en goed leefklimaat in de hele gemeente. Het kan ervoor zorgen dat jonge gezinnen hier willen wonen en jonge mensen hier willen blijven. Dat nieuwkomers (elders uit Nederland of verder weg/red) zich hier prettig voelen en kunnen wortelen. Het kan eenzaamheid onder ouderen tegengaan. Het kan ervoor zorgen dat armoede of laaggeletterdheid geen redenen zijn om niet deel te nemen of mee te maken.”
“Het mooie aan cultuur: cultuur is overal en is van ons allemaal. Ook op school ……”
Het mooie aan cultuur? Anne is er duidelijk over: “Cultuur is overal en van ons allemaal. De school is een soort minisamenleving. Kinderen en leerkrachten zijn zichzelf, leven en leren samen en bespreken wat hen bezighoudt. Kunst, cultuur en taal hebben alles te maken met wie je bent als persoon, wat je belangrijk vindt en hoe je de wereld om je heen ervaart. We gebruiken woorden, klanken, beweging en beeld om te uiten wat we voelen en ervaren. In bijvoorbeeld een verhaal, lied, dans, foto of tekening. En tegelijkertijd zien we de mensen om ons heen dat ook doen. Kunst, cultuur en taal zorgen daarmee voor verbinding en dialoog. Durven delen en uiten van het eigen perspectief, oprechte belangstelling voor het perspectief van de ander. Heel belangrijk, juist een tijd en maatschappij waarin alles zo snel gaat en verbinding er niet altijd is. Cultuur is daarbij vanzelfsprekend ingebed in iedere klas. Een leerkracht kan een waardevolle rol spelen door het respectvol delen van en luisteren naar ideeën en perspectieven mogelijk te maken.”
Onderwijs is keuzes maken en niet alles past
Het inbedden van drama, beeldende vorming en muziek in het onderwijs is volgens Anne van belang, omdat zo alle kinderen er mee in aanraking komen. “Dat komt de kansengelijkheid ten goede. Een bijkomend voordeel is dat deze domeinen leiden tot een product, een voorstelling, tekening of kunstwerk, dat weer gedeeld kan worden met ouders.”
’21-ste-eeuwse vaardigheden’
Inbedding van deze kunstzinnige vakken is naar het oordeel van de docent dus van belang. “Tegelijkertijd zie ik de worsteling van scholen om alles wat we moeten, verwachten of willen in de beschikbare dagen te krijgen. Taal, rekenen, wereldoriëntatie, ’21-ste eeuwse vaardigheden’ en nog zo veel meer. Onderwijs is keuzes maken en niet alles past. Ik ben daarom een voorstander van het faciliteren van buitenschools cultureel aanbod. Kinderen en jongeren die willen, moeten zich in hun vrije tijd verder kunnen ontwikkelen. Tot bijvoorbeeld muzikant, toneelspeler, zanger, danser of ambachtsman- of vrouw. Of juist bezoeker of liefhebber.”
Onderwijs moet aansluiten bij belevingswereld van kinderen
Onderwijs is krachtig wanneer het goed aansluit bij de belevingswereld van kinderen. Kinderen op Drentse basisscholen groeien op tussen zwerfkeien en op zand- of veengrond. Kinderen uit Zweeloo en omgeving in het dorp van de Jantina Hellingmolen, Dove Peter en Dove Waander, de prinses van Zweeloo, het 13e-eeuwse kerkje in Zweeloo, geschilderd door Vincent van Gogh. De cultuurhistorie van de eigen regio biedt legio kansen voor betekenisvol onderwijs. De aandacht voor Van Gogh op de basisschool van Tom en Sofie is daar een mooi voorbeeld van. Beide kwamen thuis met niet alleen eigen tekeningen en schilderijen, maar ook verhalen en verwondering. Deze zomer doen we mee aan meerdere Van Gogh-activiteiten in Zweeloo.”
Gemeentelijke en provinciale steun voor buitenproducties
“Ik vind dat gemeentes en provinciale overheden er goed aan doen om dit soort initiatieven die ontstaan door een voor mensen in de samenleving te ondersteunen waar mogelijk.” Onze maatschappij wordt volgens Anne Schepers mooier door culturele producties met sterke wortels in de regio. “We voelen ons meer verbonden met de woonomgeving. Vooral: waar mensen samen komen om iets te maken, ontstaat ‘magie’: energie, plezier, nieuwe contacten. Op allerlei fronten ontwikkelen mensen zichzelf. Het vormt een stimulans voor culturele verenigingen. Het biedt kansen voor kinderen, jongeren en onderwijs. Omdat in onze woonomgeving het buitenleven en het landschap zo kenmerkend zijn, vind ik zo’n theaterproductie in de buitenlucht heel passend.”
Heel veelzijdige en dynamische baan
Anne heeft er bewust voor gekozen om na de zomervakantie weer vooral als coach en docent aan de slag te gaan. “Een heel veelzijdige en dynamische baan. Ik begeleid studenten in de ontwikkeling van de eigen Nederlandse taalvaardigheid: schrijven, spelling, lezen, luisteren en spreken. Daarnaast geef ik les in taaldidactiek (taalonderwijs/red) en ondersteun ik studenten in het ontwerpen van taallessen. Misschien wel het leukste van de baan: als Pabocoach bezoek ik wekelijks meerdere studenten op hun stageschool. Samen met de mentor ondersteun ik de student in de ontwikkeling als persoon en als leerkracht. Daarvoor kijk ik mee tijdens lessen en voer ik gesprekken met mentor en student. Voor mij ontzettend interessant en leerzaam. Ik zie hoe scholen onderwijs inrichten, spreek leerkrachten en directeuren en heb al zo veel voorbeelden gezien van mooie, bijzondere, maar ook lastige situaties in de klas. Ik ben er trots op dat ik kan bijdragen aan het opleiden van een nieuwe generatie leerkrachten. En ben daarnaast dankbaar voor alles wat ik zelf leer, zie en meemaak in deze functie.”
Zoveel mogelijk kinderen moeten voorstelling De Vlinderprinses bekijken
Het komende jaar wil ik kinderen en jongeren die belangstelling tonen, ondersteunen in hun deelname aan De Vlinderprinses. “Daarnaast is het mooi als zoveel mogelijk kinderen zelf de voorstelling kunnen gaan bekijken. Ik hoop dat dat samenwerking met de scholen en kinderopvang in de omgeving ervoor gaat zorgen dat we aandacht kunnen besteden aan de geschiedenis van de prinses van Zweeloo en met een gezamenlijk kunstproject kunnen zorgen voor de aankleding van het terrein.”
Bevlogen onderwijsmensen uit de regio met concrete ideeën
Om deze doelen, participatie van kinderen & jongeren en verbindingen met het regionale onderwijs, te bereiken, werkt Anne samen met een aantal bevlogen onderwijsmensen uit de buurt: Ine van der Spoel, Janneke Nijboer, Henk van Tellingen en Klazien ten Berge. Fantastisch, hoeveel energie en mooie, concrete ideeën ontstaan tijdens een avond brainstormen. De ideeën worden concreter en komend jaar gaan we aan de slag.”
Regioproject
De derdejaars Pabostudenten van NHL Stenden in Emmen werken komend halfjaar aan een regioproject. “Denk dan aan een schoolexcursie naar Ellert & Brammert of onderwijs dat past bij de collectie van het Stedelijk Museum in Coevorden. Van De Vlinderprinses maken we ook zo’n regioproject. Studenten met een stageplek in onze regio krijgen de mogelijkheid om onderwijs te ontwerpen over de prinses van Zweeloo, dat goed aansluit bij het onderwijs in de eigen klas. Die studenten bezoeken in september de speellocatie en gaan daarna aan de slag. Ik kijk ernaar uit om deze studenten te begeleiden en ondersteunen.”
Oproep: Meedenken of meedoen!
Wil je meedenken over De Vlinderprinses en kinderen, jongeren of onderwijs? Of ben je jong en wil je misschien wel meedoen met De Vlinderprinses? Leuk! Neem gerust contact op via anneschepers@live.nl.